Σκοπός των Τμημάτων Ιστορίας & Αρχαιολογίας είναι η καλλιέργεια και προαγωγή των Ιστορικών και Αρχαιολογικών Σπουδών. H εκπαίδευση των φοιτητών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας έχει ως στόχο τη διδασκαλία της μεθοδολογίας για την επίλυση παλαιών και νέων επιστημονικών προβλημάτων, την καθοδήγηση στον εντοπισμό και έρευνα των αρχειακών πηγών, στον εξοπλισμό των φοιτητών με τις απαραίτητες γνώσεις πάνω στις βασικές κατευθύνσεις των Ιστορικών και Αρχαιολογικών Σπουδών, καθώς και της Λαογραφίας.
Τα Προγράμματα Σπουδών των Τμημάτων Ιστορίας - Αρχαιολογίας εισάγουν τους φοιτητές τους στα θεωρητικά, ιστορικά και μεθοδολογικά προβλήματα και ζητήματα αυτών των Επιστημών, που αποσκοπούν στην προσέγγιση, διερεύνηση και ερμηνεία του ανθρώπινου παρελθόντος.
Σε κάθε Τμήμα λειτουργούν Κατευθύνσεις ή Τομείς Σπουδών. Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας συγκροτείται από τέσσερις Τομείς:
- Αρχαίας και Μεσαιωνικής Ιστορίας
- Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης
- Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων
- Λαογραφίας
Ο κυριότερος διαχωρισμός είναι μεταξύ Κατεύθυνσης Αρχαιολογίας και Κατεύθυνσης Ιστορίας, διότι παρά την αλληλοσυσχέτιση τους καθεμιά από τις επιστήμες της Αρχαιολογίας και της Ιστορίας διατηρεί την επιστημολογική της αυτονομία, διαθέτοντας ξεχωριστό αντικείμενο, εννοιολογία, μεθοδολογία και προβληματική.